ทุนพัฒนานักวิจัยรุ่นกลาง (เมธีวิจัย) วช.
ผู้วิจัยหลัก
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วันดี พินิจวรสิน
ผู้ร่วมวิจัย
อ.ดร.ปฏิพล ยอดสุรางค์
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อรช กระแสอินทร์
อ.เพกา เสนาะเมือง
การท่องเที่ยวเป็นกิจกรรมที่สร้างรายได้ให้กับประเทศไทยในลำดับต้นๆ จึงทำให้เกิดการพัฒนาการ ในหลายรูปแบบและลักษณะของการบริการ และมีการขยายตัวไปอย่างกว้างขวางและต่อเนื่อง โดยเฉพาะการท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวัฒนธรรมท้องถิ่น เนื่องจากเป็นที่เชื่อว่าเป็นการท่องเที่ยวที่สามารถ ช่วยสร้างเสริมเศรษฐกิจและอนุรักษ์สภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมของท้องถิ่นได้ด้วย ในปัจจุบันแหล่ง ท่องเที่ยวที่มีการจัดการโดยชุมชน (Community-based tourism หรือ CBT) มีจำนวนเพี่มมากขึ้น โดยเฉพาะจากการส่งเสริมและสนับสนุนขององค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยว อย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. แม้ว่าในการท่องเที่ยวโดยชุมชน แต่ละชุมชนต่างตระหนักถึง คุณค่าเชิงสังคมและเชิงพาณิชย์ ที่มีต่อมรดกทางธรรมชาติและวัฒนธรรมของชุมชนในการจัดการการ ท่องเที่ยวโดยมักมุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรที่มีในท้องถิ่นเป็นสำคัญ แต่ก็ย่อมมีการสร้างสรรค์ เพื่อเป็นการบริการสาธารณะเพื่อตอบสนองหรือสนับสนุนกิจกรรมการท่องเที่ยว ซึ่งลักษณะทางกายภาพที่ ปรากฏของสิ่งสร้างเหล่านี้ สามารถส่งผลต่อบรรยากาศและภาพลักษณ์ของความเป็นท้องถิ่นได้อีกด้วย อย่างไรก็ตามการศึกษาต่อสิ่งสร้างเพื่อการอำนวยความสะดวกสาธารณะเหล่านี้ยังไม่มีปรากฏมากนัก
การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของส่ิงแวดล้อมสรรค์สร้างสำหรับการอำนวย ความสะดวกสาธารณะในการท่องเที่ยวโดยชุมชนกับบริบทสภาพแวดล้อม การใช้สอย การสะท้อนความเป็นท้องถิ่น และการเตรียมความพร้อมของชุมชนต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดล้อม โดยมีพื้นที่ศึกษาต่อชุมชนต้นแบบ 14 ชุมชน ในการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน ภายใต้การส่งเสริมของ อพท. ซึ่งจะมีการศึกษาท้ังในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ผลการศึกษานอกจากจะเป็นการสร้างฐานข้อมูลและ สร้างองค์ความรู้ด้านทางสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างสาหรับการอานวยความสะดวกสาธารณะในการท่องเที่ยว โดยชุมชนแล้ว ยังเป็นบทเรียนและข้อคิดต่อการพัฒนา และการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนให้เกิด ประสิทธิผลต่อการอนุรักษ์สภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมท้องถิ่นมากยิ่งขึ้นอีกด้วย
